कोकणात कासवांवर संशोधन; कासवाच्या पाठीवर 'सॅटलाईट ट्रान्समीटर'

रत्नागिरी : सागरी जैवविविधतेत पर्यावरण संवर्धनात महत्वाची भूमिका बजावते. याच कासव प्रजातीचे होणार स्थलांतर,त्यावर होणारा परिणाम या सगळ्याची माहिती मिळावी त्यावर संशोधन अभ्यास सुरू करण्यात आलाय. याची अचूक माहिती मिळावी संशोधन करता यावे यासाठी चक्क कसवांच्या 'सॅटलाईट ट्रान्समीटर' लावून त्यांना पुन्हा समुद्रात सोडण्यात आले आहे. हा प्रयोग कोकणात रत्नागिरी जिल्हयात आंजर्ले व बाणकोट समुद्रकिनारी येथे करण्यात आला आहे. या अद्ययावत तंत्रज्ञान वापरून सुरू करण्यात आलेल्या या कासव संशोधनप्रकल्पाचा अंदाजे खर्च ९ लाख ८७ हजार रुपये खर्च अपेक्षित आहे. कोकणात रत्नागिरी जिल्हयात वेळास,आंजर्ले,गुहागर येथे ऑलिव्ह रिडले' कसवांची घरटी संरक्षित करून त्यांच्या पिल्लांना समुद्रकिनारी सोडले जाते. कासव महोत्सवही पर्यटकांसाठी करण्यात येतो. याला आता या अद्ययावत संशोधन प्रकल्पाची जोड मिळणार आहे. या अभ्यासाकरिता २५ जानेवारी रोजी मध्यरात्री दोन कासवांना सॅटलाईट ट्रान्समीटर लावून त्यांना पुन्हा समुद्रात सोडण्यात आले. महत्त्वाचे म्हणजे भारताच्या पश्चिम किनारपट्टीवर प्रथमच समुद्री कासवांना सॅटलाईट ट्रान्समीटर' लावून त्यांचा स्थलांतराचा अभ्यास करण्यात येत आहे. हा अभ्यासप्रकल्प कांदळवन कक्ष, मँग्रोव्ह फाऊंडेशन आणि 'भारतीय वन्यजीव संस्थान मार्फत (डब्लूआयआय) राबविण्यात आला आहे. कासवाच्या पाठीवर () सॅटलाइट ट्रान्समीटर" लावून त्यांच्या स्थलांतराचा अभ्यास सुरू करण्यात आलाय. दरवर्षी नोव्हेंबर ते मार्च महिन्यादरम्यान 'ऑलिव्ह रिडले' प्रजातीची मादी कासवे कोकण किनारपट्टीवर अंडी घालण्यासाठी येतात. अरबी समुद्रातील त्यांचा अधिवास आणि स्थलांतर जाणून घेण्यासाठी त्यांना 'सॅटलाईट ट्रान्समीटर' लावण्याचा निर्णय 'मँग्रोव्ह फाऊंडेशन'ने घेतला. याच संशोधन उपक्रमात पहिल्या टप्प्यात पाच मादी कासवाच्या पाठीवर 'सॅटलाईट ट्रान्समीटर' लावला जाणार आहे. दोन कासवांना २५ जानेवारी रोजी मंगळवारी मध्यरात्री 'सॅटलाईट ट्रान्समीटर' लावण्यात आले. मंडणगड तालुक्यातील वेळासच्या किनाऱ्यावर अंडी घालण्यासाठी आलेल्या 'ऑलिव्ह रिडले' मादी कासवाला डब्लूआयआयचे शास्त्रज्ञ डॉ. आर. सुरेश कुमार यांच्या मार्गदर्शनाखाली 'सॅटलाईट ट्रान्समीटर' बसवण्यात आले. मंगळवारी सकाळी तिला पुन्हा समुद्रात सोडण्यात आले. पश्चिम किनारपट्टीवर प्रथमच सागरी कासवाला 'सॅटलाईट ट्रान्समीटर' लावण्यात आले असून या मादी कसवाचे 'प्रथमा' ठेवण्यात आले. दापोली तालुक्यातील आंजर्ले किनाऱ्यावर अंडी घालण्यासाठी आलेल्या 'ऑलिव्ह रिडले' मादी कासवाला 'सॅटलाईट ट्रान्समीटर' लावण्यात आले. तिचे नाव ‘सावनी'ठेवण्यात आलेय. मंगळवारी दुपारी सावनी मादी कसवाला समुद्राच्या दिशेने मार्गस्थ झाले. यावेळी कांदळवन विभाग रत्नागिरी वनपरिक्षेत्र अधिकारी राजेंद्र पाटील, मँग्रोव्ह फाऊंडेशनचे उपसंचालक डॉ. मानस मांजरेकर, सागरी जीवशास्त्रज्ञ हर्षल कर्वे, धनश्री बगाडे, समन्वयक मोहन उपाध्ये उपस्थित होते. संशोधक स्थलांतरावर ठेवणार लक्ष या कासवांच्या अभ्यासासाठी स्थलांतरावर 'डब्लूआयआय'चे संशोधकांचे लक्ष असणार आहे. 'सॅटलाईट ट्रान्समीटर' लावलेल्या मादी श्वास घेण्यासाठी समुद्राच्या पृष्ठभागावर आल्यानंतर 'सॅटलाईट ट्रान्समीटर' हे त्यांच्या स्थानांचे संकेत उपग्रहाला पाठवतील. त्यानंतर संशोधकांना त्यांच्या हालचालीची माहिती मिळेल.यावर पुढील अभ्यास केला जाणार आहे. लवकरच आणखी तीन माद्यांना येत्या काळात 'सॅटलाईट ट्रान्समीटर' बसवले जातील अशी माहिती ‘कांदळवन कक्षा’चे अपर प्रधान मुख्य वनसंरक्षक विरेंद्र तिवारी यांनी दिली. मादी कासवं समुद्रकिनारी अंडी घालण्यासाठी येत असतात त्यामुळे मादी कासवाच्या पाठीवर हा ट्रांन्समीटर चिकटवला जातो. तो आठ तास व्यवस्थित सेट झाल्यावर त्या कासवाला समुद्रात सोडण्यात येते. आंजर्ले, वेळास नंतर आता हा प्रयोग गुहागर समुद्र किनारी असलेल्या कासव संवर्धन क्षेत्राच्या ठिकाणी केला जाणार आहे.

from Ratnagiri News | रत्नागिरी बातमी | Ratnagiri News in Marathi | Ratnagiri Local News - Maharashtra Times https://ift.tt/3rPvlZa
https://ift.tt/3H4XJwW